In het bosgebied Haarterheide in Hamont-Achel is in de winter van 2024-2025 een ecologisch waardevolle bosrand aangelegd. Deze ingreep kadert binnen het soortbeschermingsprogramma (SBP) voor de heivlinder en heeft als doel het leefgebied van deze bedreigde dagvlindersoort structureel te verbeteren. Ook andere zeldzame soorten, zoals de bruine eikenpage, nachtzwaluw, klein ijsvogelvlinder, groentje en de levendbarende hagedis, profiteren mee.
De realisatie van dit natuurproject is het resultaat van een samenwerking tussen de stad Hamont-Achel (eigenaar van de gronden), het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB), het Regionaal Landschap Lage Kempen (RLLK) als uitvoerende partner en KU Leuven (Afdeling Bos, Natuur en Landschap).
De bosrand werd aangelegd langsheen de hoofdpaden van het bosgebied en strekt zich uit over een lengte van ongeveer één kilometer. De inrichting gebeurde in verschillende fasen. Eerst werden niet-inheemse boomsoorten, die een risico vormden voor de lokale biodiversiteit, gemerkt en met een rupskraan verwijderd. Het takhout werd verzameld en verwerkt tot takkenrillen langs de bosrand. Deze structuren bieden waardevolle schuilplaatsen voor tal van kleine dieren. Grote inheemse struiken werden in hakhoutbeheer gezet en de dennen werden verwijderd.
Vervolgens werden in geschikte zones de stronken uitgefreesd en werd het terrein gechopperd. Daarmee werd de ontwikkeling van een heischrale zoomvegetatie voorbereid, met een breedte van 2,5 tot 5 meter langs de bosrand. Op plaatsen met reliëf, zoals landduinen, werd deze ingreep bewust vermeden omdat maaibeheer nodig voor de instandhouding van de zoom hier niet mogelijk is.
In de mantelzone van de bosrand werden 3.500 autochtone struiken en bomen aangeplant. Soorten zoals winter- en zomereik, winterlinde, wilde lijsterbes, sporkehout, hulst en boswilg kregen er een plek. De aanplanting gebeurde deels in driehoeksverband, deels tussen bestaande struikopslag, waardoor de natuurlijke structuur van de bosrand behouden blijft.
Hoewel het nog te vroeg is om concrete effecten op de biodiversiteit te meten, zijn er nu al meer zonbeschenen plekken zichtbaar. Deze microklimaten vormen een geschikte leefomgeving voor soorten als de levendbarende hagedis en tal van insecten. Ook op termijn kunnen vlinders zoals de heivlinder en bruine eikenpage hier opnieuw kansen vinden.
De totale projectkost bedraagt 12.811,36 euro. Dankzij een subsidie van het Agentschap voor Natuur en Bos en ELFPO (beiden 40%) en een aanvullende bijdrage van de stad Hamont-Achel (20%) werd deze investering in natuurherstel mogelijk gemaakt.
Dit project toont hoe lokale en bovenlokale samenwerking kan leiden tot tastbare natuurwinst. Door doelgerichte inrichting en samenwerking wordt gewerkt aan robuustere, meer biodiverse bossen, klaar voor de toekomst.
Foto voor de werken:
Foto na de werken:
